12वी नंतर आयटी क्षेत्रात अनेक नोकरीच्या संधी उपलब्ध आहेत. यात तांत्रिक आणि नॉन-तांत्रिक अशा दोन्ही प्रकारच्या नोकऱ्यांचा (IT Career for 12th students) समावेश आहे.
तांत्रिक नोकऱ्या:
- सॉफ्टवेअर डेव्हलपर: सॉफ्टवेअर प्रोग्राम डिझाइन, डेव्हलप आणि टेस्ट करणे.
- वेब डेव्हलपर: वेबसाइट आणि वेब ॲप्लिकेशन्स डिझाइन आणि डेव्हलप करणे.
- मोबाइल ॲप्लिकेशन डेव्हलपर: मोबाइल ॲप्लिकेशन्स डिझाइन आणि डेव्हलप करणे.
- नेटवर्क इंजिनिअर: संगणक नेटवर्क डिझाइन, इंस्टॉलेशन आणि मेंटेनन्स करणे.
- सिस्टम प्रशासक: संगणक प्रणाली आणि नेटवर्क व्यवस्थापित करणे.
- डेटा सायंटिस्ट: डेटा गोळा करणे, विश्लेषण करणे आणि त्यावरून माहितीपूर्ण अहवाल तयार करणे.
- सायबर सुरक्षा तज्ञ: संगणक प्रणाली आणि नेटवर्क हॅकिंगपासून सुरक्षित ठेवणे.
नॉन-तांत्रिक नोकऱ्या:
- ग्राहक सेवा प्रतिनिधी: ग्राहकांना तांत्रिक समस्यांसाठी मदत करणे.
- तंत्रज्ञान विक्रेता: कंपन्यांना तंत्रज्ञान उत्पादने आणि सेवा विकणे.
- डिजिटल मार्केटिंग तज्ञ: डिजिटल माध्यमांद्वारे कंपन्यांच्या उत्पादनांचा आणि सेवांचा प्रचार करणे.
- ग्राफिक डिझायनर: मार्केटिंग सामग्री आणि वेबसाइटसाठी डिझाइन तयार करणे.
- कंटेंट रायटर: वेबसाइट आणि ब्लॉगसाठी माहितीपूर्ण आणि आकर्षक लेखन तयार करणे.
तांत्रिक स्वरूपातील नोकऱ्यांविषयी थोडक्यात माहिती: IT Career for 12th students
- सॉफ्टवेअर डेव्हलपर: सॉफ्टवेअर डेव्हलपर हे संगणक प्रोग्राम डिझाइन, डेव्हलप आणि टेस्ट करतात. त्यांना प्रोग्रामिंग भाषांमध्ये चांगले ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
- वेब डेव्हलपर: वेब डेव्हलपर हे वेबसाइट आणि वेब ॲप्लिकेशन्स डिझाइन आणि डेव्हलप करतात. त्यांना HTML, CSS आणि JavaScript सारख्या वेब तंत्रज्ञानात चांगले ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
- मोबाइल ॲप्लिकेशन डेव्हलपर: मोबाइल ॲप्लिकेशन डेव्हलपर हे मोबाइल ॲप्लिकेशन्स डिझाइन आणि डेव्हलप करतात. त्यांना Java, Kotlin, Swift आणि Objective-C सारख्या मोबाइल ॲप्लिकेशन डेव्हलपमेंट तंत्रज्ञानात चांगले ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
- नेटवर्क इंजिनिअर: नेटवर्क इंजिनिअर हे संगणक नेटवर्क डिझाइन, इंस्टॉलेशन आणि मेंटेनन्स करतात. त्यांना नेटवर्किंग तंत्रज्ञान आणि प्रोटोकॉलमध्ये चांगले ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
- सिस्टम प्रशासक: सिस्टम प्रशासक हे संगणक प्रणाली आणि नेटवर्क व्यवस्थापित करतात. त्यांना ऑपरेटिंग सिस्टम, नेटवर्किंग आणि सुरक्षा तंत्रज्ञानात चांगले ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
- डेटा सायंटिस्ट: डेटा सायंटिस्ट हे डेटा गोळा करणे, विश्लेषण करणे आणि त्यावरून माहितीपूर्ण अहवाल तयार करतात. त्यांना गणित, सांख्यिकी आणि मशीन लर्निंगमध्ये चांगले ज्ञान असणे आवश्यक आहे.
नॉन-तांत्रिक स्वरूपातील नोकऱ्यांविषयी थोडक्यात माहिती:
- ग्राहक सेवा प्रतिनिधी: तांत्रिक समस्यांसाठी ग्राहकांना मदत आणि मार्गदर्शन प्रदान करणे.
- तंत्रज्ञान विक्रेता: कंपन्यांना तंत्रज्ञान उत्पादने आणि सेवांची विक्री आणि सादरीकरण करणे.
- डिजिटल मार्केटिंग तज्ञ: डिजिटल माध्यमांद्वारे कंपन्यांच्या उत्पादनांचा आणि सेवांचा प्रचार आणि जाहिरात करणे.
- ग्राफिक डिझायनर: मार्केटिंग सामग्री, वेबसाइट आणि इतर व्हिज्युअल माध्यमंसाठी आकर्षक डिझाइन तयार करणे.
- कंटेंट रायटर: वेबसाइट, ब्लॉग आणि इतर डिजिटल प्लॅटफॉर्मसाठी माहितीपूर्ण आणि आकर्षक लेखन तयार करणे.
आयटी क्षेत्रातील नोकऱ्यांसाठी आवश्यक कौशल्ये आणि जबाबदारी:
तांत्रिक कौशल्ये:
- प्रोग्रामिंग भाषा (जसे की C++, Java, Python)
- वेब तंत्रज्ञान (जसे की HTML, CSS, JavaScript)
- डेटाबेस व्यवस्थापन प्रणाली (जसे की MySQL, SQL Server)
- ऑपरेटिंग सिस्टम (जसे की Windows, Linux)
- नेटवर्किंग
नॉन-तांत्रिक कौशल्ये:
- संवाद कौशल्ये
- टीमवर्क
- समस्या सोडवण्याची क्षमता
- शिकण्याची इच्छा
- वेळेचे व्यवस्थापन
जबाबदारी:
- विशिष्ट प्रकल्प आणि कार्यांवर काम करणे
- टीम सदस्यांसोबत सहकार्य करणे
- ग्राहकांना तांत्रिक समस्यांसाठी मदत करणे
- नवीन तंत्रज्ञान शिकणे आणि त्यावर प्रभुत्व मिळवणे
12वीच्या विद्यार्थ्यांनी आयटी क्षेत्रातील नोकऱ्यांसाठी कोणती तयारी करावी:
- प्रोग्रामिंग भाषांमध्ये मूलभूत ज्ञान मिळवा.
- वेब तंत्रज्ञान आणि डेटाबेस व्यवस्थापन प्रणाली शिका.
- ऑपरेटिंग सिस्टम आणि नेटवर्किंगची मूलभूत माहिती मिळवा.
- संवाद कौशल्ये आणि टीमवर्क क्षमता विकसित करा.
- समस्या सोडवण्याची क्षमता आणि शिकण्याची इच्छा वाढवा.
- आयटी क्षेत्रातील नवीनतम घडामोडींशी अपडेट रहा.
- इंटर्नशिप आणि प्रोजेक्ट्समध्ये सहभागी व्हा.
- आपले резюме आणि कव्हर लेटर तयार करा.
- नोकरीच्या मुलाखतींसाठी तयारी करा.
भारतातील अनेक IT कंपन्या 12वी उत्तीर्ण विद्यार्थ्यांना नोकऱ्या देतात. यात काही नावाजलेल्या कंपन्यांचा समावेश आहे:
- टाटा कंसल्टन्सी सर्व्हिसेस (TCS)
- इन्फोसिस
- विप्रो
- हक्कलबॅरी
- एचसीएल टेक्नॉलॉजीज
- कॅपजेमिनी
- माइंडट्री
- एलटीआय
- फ्यूचर ग्रुप
- रिलायन्स इंडस्ट्रीज
वरील कंपन्यांचे करिअर वेबसाइट अॅड्रेस:
टाटा कंसल्टन्सी सर्व्हिसेस (TCS): https://careers.tcs.com/
इन्फोसिस: https://www.infosys.com/careers/
विप्रो: https://careers.wipro.com/
हक्कलबॅरी: https://www.hcltech.com/careers
एचसीएल टेक्नॉलॉजीज: https://www.hcltech.com/careers/
कॅपजेमिनी: https://www.capgemini.com/in-en/careers/
माइंडट्री: https://www.mindtree.com/careers
एलटीआय: https://careers.larsentoubro.com/
फ्यूचर ग्रुप: https://felindia.in/CareerOverview.html
रिलायन्स इंडस्ट्रीज: https://www.ril.com/careers